ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ: Και οι προετοιμασίες πολέμου είναι εγκλήματα. Χιλιάδες άνθρωποι έπαθαν καρκίνο λόγω των 193ών γαλλικών πυρηνικών δοκιμών στην Πολυνησία από το 1966 έως το 1996. Αν και μέχρι τώρα κρατούνται μυστικά τα περισσότερα ντοκουμέντα, έγινε γνωστό ότι πολλοί από τους 127.000 ντόπιους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα έχουν τη φονική αρρώστια. Μόνο η δόση ραδιενέργειας των τεστ της 17ης Ιουνίου του 1974 περιείχε το 500πλάσιο του ορίου μιας αποδεκτής δόσης. Τώρα, σχεδόν 20 χρόνια μετά το τέλος του προγράμματος, το κοινοβούλιο της Γαλλικής Πολυνησίας ‒που ντε φάκτο ανήκει στη Γαλλία‒ ζητάει 754 εκατομμύρια ευρώ αποζημίωση από τη Γαλλία. Λέτε να έχουν τις ίδιες δυσκολίες, όπως η Ελλάδα με το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων;

ΥΨΗΛΟΤΕΡΟΙ ΜΙΣΘΟΙ ΠΕΙΝΑΣ: Σε 128 δολάρια το μήνα από 1η Γενάρη του 2015 κατόρθωσε η Καμπότζη να πάει τον κατώτατο μισθό στην κλωστοϋφαντουργία. Το καλό είναι πως αυτό σημαίνει ότι οι εργάτες ‒στην συντριπτική πλειοψηφία τους εργάτριες‒ θα έχουν 28 δολάρια περισσότερα από τα 100 που έπαιρναν μέχρι τώρα. Απ’ την άλλη και τα 128 είναι ελάχιστα παραπάνω από τα 120 δολάρια που ορίζεται ως επίσημο μίνιμουμ επιβίωσης στην Καμπότζη. Τα συνδικάτα είχαν απαιτήσει τουλάχιστον 160, ενώ τα περισσότερα διεκδίκησαν 177 δολάρια το μήνα. Αν και το 70 έως 80% των μελών τους αποδέχτηκαν τώρα τα 128, τα συνδικάτα προετοιμάζουν ήδη τον επόμενο γύρο των αγώνων τους. Έτσι πρέπει, παιδιά: παίρνεις ό,τι μπορείς αλλά δε σταματάς ποτέ να διεκδικείς και το υπόλοιπο. Μέχρι την τελική δικαίωση!

ΜΟΝΟ ΣΤΑ ΧΑΡΤΙΑ: Η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού περιλαμβάνει τα δικαιώματα στη ζωή, στην ιατρική περίθαλψη, στην παιδεία, τις κατάλληλες συνθήκες ζωής, απαγορεύει την εκμετάλλευση, τη βία, την παρενόχληση και την κατάχρηση. Στην πράξη, βέβαια, πεθαίνουν ένα εκατομμύριο παιδιά στη γέννα, ενώ περισσότερα από 6,5 εκατομμύρια δεν καταφέρνουν να κλείσουν τα 5 χρόνια. Μόνο στην «πολιτισμένη» Ευρώπη 44 εκατομμύρια παιδιά είναι θύματα (ενδοοικογενειακής) βίας· σε όλο τον κόσμο ένα στα δύο παιδιά τρώνε ξύλο ως μέσο «εκπαίδευσης». Περίπου 160 εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν αρκετό φαΐ, ενώ παράλληλα μισό εκατομμύριο κινδυνεύει κάθε χρόνο να χάσει το φως του λόγω έλλειψης βιταμίνης Α. Σχεδόν 170 εκατομμύρια παιδιά δουλεύουν σε επιχειρήσεις ή σε χωράφια αντί να πάνε σχολείο, και μάλιστα 6 εκατομμύρια σε συνθήκες καθαρής δουλείας. Μόνο στις ΗΠΑ 2,5 εκατομμύρια παιδιά ζουν στους δρόμους· ο παγκόσμιος αριθμός κοντεύει τα 200 εκατομμύρια. Αν αυτό σας κάνει να οργίζεστε, σκεφτείτε ότι οι συνθήκες που δημιουργούν αυτή την κατάσταση είναι στην πλειονότητά τους απόλυτα νόμιμες και αναγκαίες στον καπιταλισμό.

ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΟΥ ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ: Δύο μήνες φυλακή θα φάει ένας 90χρονος μόνο και μόνο επειδή τάιζε αστέγους. Σύμφωνα με νόμο της πλούσιας Φλόριντας στις ΗΠΑ, επιτρέπεται η τροφοδοσία μόνο στα δημοτικά κέντρα σίτισης. Αυτό ισχύει λόγω της πίεσης των ντόπιων επιχειρηματιών και κατοίκων που φοβούνται για τα κέρδη και τις αξίες των ακινήτων τους. Κατά τις αρχές, «οι πολλοί άστεγοι βλάπτουν το ίματζ της πόλης και τον τουρισμό». Ναι, έτσι είναι σε συστήματα όπου το χρήμα μετράει περισσότερο από τον άνθρωπο.

ΑΝ ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ ΑΚΟΜΑ ΠΕΙΣΤΕΙ ΟΤΙ ΚΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΙ ΑΥΤΌ: Λόγω των αφόρητων συνθηκών εργασίας στην κινεζική Foxconn (παράγει και για την Apple…) 14 εργάτες της αυτοκτόνησαν μέχρι το 2010 οπότε και η Foxconn έβαλε δίχτυα για να αποτρέπει τους εργαζόμενους να πηδάνε από τα παράθυρα. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη 8 εργάτες αυτοκτόνησαν, μια και οι συνθήκες εργασίες στη γραμμή παραγωγής δεν βελτιώθηκαν καθόλου. Ο τελευταίος είναι ο Xu Lizhi ο οποίος μας άφησε κάποια ποιήματα. Σ’ ένα απ’ αυτά λέει:
[…] Εργαστήριο, γραμμή συναρμολόγησης, μηχανή, κάρτα, μισθός, υπερωρίες… / Μ’ έμαθαν να ‘μαι πειθήνιος / Πώς να φωνάξω ή να εξεγερθώ / Πώς να διαμαρτυρηθώ ή ν’ αρνηθώ / Μονάχα σιωπηλά υποφέρω […]
Στο https://libcom.org/blog/xulizhi-foxconn-suicide-poetry έχουν μαζευτεί κάποια από τα ποιήματά του και ζητείται να μεταφραστούν για να μην ξεχαστεί ο Xu Lizhi και για να γίνουν παγκόσμια γνωστές οι απαράδεκτες συνθήκες στην Foxconn (και όχι μόνο…). Όποιος/όποια ξέρει αγγλικά και έχει και ποιητική φλέβα ας φτιάξει και μια ελληνική έκδοση!

ΚΑΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ: Ενώ η επίσημη ‒και όχι μόνο‒ Γερμανία εορτάζει την 25η επέτειο της πτώσης του Τείχους (ταυτόχρονα και την τελική πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού»), κάποιοι επιχείρησαν να ρίξουν ένα άλλο τείχος της ντροπής: Εκατοντάδες ακτιβιστές των ομάδων «Αγωνιστική Ομάδα ενάντια στην Απανθρωπιά» και «Κέντρο για την Πολιτική Ομορφιά» από τη Γερμανία ταξίδεψαν τον Οκτώβριο στα σύνορα της ΕΕ για να τα ανοίξουν. Από το 2000 περισσότεροι από 23.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να περάσουν αυτά τα σύνορα και να φτάσουν στην «ελεύθερη» ‒για κάθε είδους εμπόρευμα‒ Ευρώπη. Οι προσπάθειες των ακτιβιστών να φτάσουν με τα εργαλεία τους (κόφτες μπολτ και τέτοια) στο φράκτη ανάμεσα στη Βουλγαρία και στην Τουρκία δυστυχώς απέτυχαν εξαιτίας της βίας της βουλγαρικής αστυνομίας. Να βάλουμε κι εμείς ένα χεράκι…

Η διεθνίστρια

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο φύλλο 10 της εφημερίδας “Το Χαμπέρι”, Δεκέμβρης 2014

Στις 10 Νοέμβρη δημοσιεύθηκε το σχέδιο τεχνικού προγράμματος και προϋπολογισμού του Δήμου Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας για το οικονομικό έτος 2015, το οποίο ψηφίστηκε στο δημοτικό συμβούλιο της 3ης Δεκεμβρίου. Είναι η πρώτη φορά που μπαίνει στον προϋπολογισμό του Δήμου κατ’ αυτό τον τρόπο, η κατεδάφιση της Στρούγκας.

Λίγες μέρες μετά τη δημοσίευση του τεχνικού προγράμματος και του προϋπολογισμού, κληθήκαμε να συμμετάσχουμε σε συζήτηση με τη δημοτική αρχή, «για να μας ενημερώσουν για τις προθέσεις τους σχετικά με το χώρο». Φυσικά στη συνάντηση δεν πήγαμε, γιατί η Στρούγκα, πάντοτε, απέναντι στις κλειστές συναντήσεις σε γραφεία δημάρχων, είχε να αντιτάξει τη δημόσια συζήτηση και την απεύθυνση στην τοπική κοινωνία της Νέας Φιλαδέλφειας.

Σίγουρα θα σπεύσουν να βρουν δικαιολογίες. Η ύπαρξη όμως, αυτή καθαυτή της κατεδάφισης, δείχνει την πολιτική βούληση του Δήμου. Η νέα δημοτική αρχή, που μετρά μόλις τρεις μήνες ζωής, δείχνει ότι θέλει να τελειώνει στα γρήγορα με τη Στρούγκα, γκρεμίζοντάς τη, για να μπορέσει μετά απερίσπαστη, να συνεχίσει το «έργο» της. Ήδη, μάλιστα, η οικονομική επιτροπή του δήμου προχώρησε στις 8 Δεκέμβρη στην απευθείας ανάθεση (!) επιμέρους εργολαβιών που απαιτούνται για την υλοποίηση της πολιτικής απόφασης της δημοτικής αρχής, με πρόσχημα «να μη χαθούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια».

Η επίθεση αυτή δε μας εκπλήσσει. Έρχεται, μάλιστα, σε μία στιγμή που μόνο ως τυχαία δεν μπορεί να εκληφθεί. Από την άνοιξη του 2014, η Στρούγκα, αναλαμβάνοντας αρχικά πρωτοβουλίες με τη δράση της και στη συνέχεια συμμετέχοντας στο Συντονιστικό Κατοίκων Ν.Φ. – Ν.Χ. και γύρω περιοχών, δίνει έναν απ’ τους σημαντικότερους αγώνες που έχει δώσει στα σχεδόν έξι χρόνια λειτουργίας της, ενάντια στα επιχειρηματικά συμφέροντα και στον κατακερματισμό του Άλσους από τον μεγαλοεπιχειρηματία Μελισσανίδη. Στοχοποιήθηκε, χτυπήθηκε και τώρα ξαναχτυπιέται.

Με την επίθεση αυτή, επιβεβαιώνεται η πεποίθηση ότι η δημοτική αρχή του Βασιλόπουλου, έρχεται απλά να διαδεχτεί τις προηγούμενες, χωρίς να διαφοροποιείται στην πράξη σε τίποτα, όσο κι αν θέλει να πείσει για το αντίθετο. Αν τη δει κανείς και μέσα στο πλαίσιο των επιθέσεων που δέχονται η Βίλα Ζωγράφου και το «Πατινάζ» στο Αιγάλεω, από τις τοπικές δημοτικές παρατάξεις που στηρίχθηκαν από το ΣΥΡΙΖΑ, δε θα δυσκολευτεί να καταλάβει ότι πρόκειται για τη συνολικότερη πολιτική των παρατάξεων της «ριζοσπαστικής αριστεράς», απέναντι στις καταλήψεις και τους ελεύθερους χώρους. Με το που μύρισαν λίγο εξουσία, σπεύδουν να τσακίσουν οτιδήποτε μπορεί να τους δυσκολέψει ή να σταθεί απέναντί τους, ακριβώς όπως έκαναν οι προκάτοχοί τους.

Η Στρούγκα, όμως, είναι ένας χώρος ελευθερίας. Ένας χώρος έκφρασης, μέσα στην καρδιά της πόλης, ανοιχτός για όλους. Ένας χώρος πολιτικών και κοινωνικών δράσεων, που προτάσσει την αντίσταση, την αυτοοργάνωση και την αλληλεγγύη.

Από το Μάρτη του 2009, νέοι άνθρωποι της περιοχής, ενεργοί στα κινήματα, με βλέψεις σε ένα καλύτερο αύριο, με εκατοντάδες ώρες εργασιών, μετέτρεψαν το χώρο της παλιάς ταβέρνας, από ερείπιο, σε έναν χώρο ζεστό, φιλόξενο και πάνω απ’ όλα ζωντανό. Από τότε και σε καθημερινή βάση, γίνονται ανοιχτές συνελεύσεις, πολιτικές εκδηλώσεις και συζητήσεις, συναυλίες και γλέντια οικονομικής ενίσχυσης, θεατρικές παραστάσεις, προβολές ταινιών, παιδικά εργαστήρια με δεκάδες γονείς και παιδιά.

Ένας χώρος σαν τη Στρούγκα, ριζοσπαστικός, ελεύθερος και δημόσιος, αφήνει το στίγμα του σε όλη τη γειτονιά. Δίνει διαφορετική πνοή σε ολόκληρη την πόλη, παραμένοντας ο μόνος ζωντανός κοινωνικός και πολιτικός χώρος. Σίγουρα, ένας τέτοιος χώρος, δε χωράει μέσα στην πόλη-εμπόρευμα που ήδη έχουν αρχίσει να φτιάχνουν.

Μία τέτοια κίνηση λοιπόν, μέσα στο πλαίσιο που περιγράψαμε παραπάνω, μόνο ως επιθετική μπορεί να γίνει αντιληπτή και μόνο ως τέτοια θα αντιμετωπιστεί. Δε θα τους αφήσουμε να γκρεμίσουν τη Στρούγκα. Θα σταθούμε απέναντί τους, σε οποιαδήποτε προσπάθεια κατεδάφισης του χώρου.

ΗΜΑΣΤΑΝ, ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΘΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΟΥΜΕ ΕΔΩ.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο φύλλο 10 της εφημερίδας “Το Χαμπέρι”, Δεκέμβρης 2014

Ανεργία: 28%. Ανεργία στους νέους κάτω των 25 ετών: πάνω από 60%. Εγγεγραμμένοι άνεργοι: 1.400.000. Νέοι άνεργοι: πάνω από 450.000.

Τα παραπάνω στοιχεία της ανεργίας, σε απόλυτο συσχετισμό με τις σημερινές συνθήκες εργασίας, μετά από 4 χρόνια μνημονιακής πολιτικής και λιτότητας, συνθέτουν το μωσαϊκό του σύγχρονου εργασιακού μεσαίωνα που το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας βιώνει ως μια ζοφερή πραγματικότητα. Προσπαθώντας να γίνουμε «ευέλικτοι», ώστε να καταφέρουμε να έχουμε ένα ψίχουλο απ’ την πίτα της επιβίωσης, συναινούμε σιωπηλά στην αμφισβήτηση και στην κατάργηση των εργασιακών κεκτημένων αιώνων, όπως το 8ωρο και οι συλλογικές συμβάσεις.

Η προτεινόμενη κυβερνητική λύση, σύμφωνη με τις ευρωπαϊκές επιταγές, στα συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά ανεργίας (70% τα τελευταία 6 χρόνια), είναι η απασχόληση ενός μικρού αριθμού ανέργων στην επισφαλή εργασία: τα γνωστά σε όλους προγράμματα voucher και «κοινωφελούς χαρακτήρα» που βγαίνουν σε όλα τα μέτρα και για όλα τα γούστα. Από τον ιδιωτικό στο δημόσιο τομέα και από τους νέους έως τους μακροχρόνια άνεργους, δημιουργούνται φτηνά, αναλώσιμα εργατικά χέρια γύρω από τα οποία κινητοποιείται ολόκληρη η αγορά εργασίας.

Μια μικρή γεύση από τα εν λόγω προγράμματα

Πιο συγκεκριμένα, μέσω των πολυθρύλητων αυτών προγραμμάτων οι εργοδότες απαλλάσσονται εξ ολοκλήρου από τις εργοδοτικές εισφορές, αλλά και τις προβλεπόμενες άδειες των εργαζομένων. Οι τελευταίοι, ανάλογα με το πλαίσιο του προγράμματος, άλλοτε παραμένουν ανασφάλιστοι χωρίς ένσημα και άλλοτε ασφαλισμένοι για μικρό χρονικό διάστημα (5 μήνες), έχοντας χάσει το καθεστώς μακροχρόνιας ανεργίας και των «προνομίων» που αυτό συνεπάγεται. Ακόμη η αμοιβή στα προγράμματα κοινωφελούς απασχόλησης ανέρχεται σε ημερομίσθιο κάτω των 20 ευρώ, ενώ στις υπόλοιπες περιπτώσεις οι καθυστερήσεις των πληρωμών μετά το πέρας των προγραμμάτων είναι τέτοιες που συνθέτουν την εικόνα της απλήρωτης εργασίας. Με αυτό τον τρόπο διαιωνίζονται οι ελαστικές εργασιακές σχέσεις και εγκαινιάζεται μια υβριδική κατάσταση ανεργίας-απασχόλησης χωρίς προοπτική πλήρους και σταθερής εργασίας, παρά τις φρούδες ελπίδες που καλλιεργούνται. Φυσικά και οι ωφελούμενοι των προγραμμάτων αυτών δεν είναι οι ίδιοι οι άνεργοι και οι απασχολούμενοι, αλλά οι εργοδότες και οι σύγχρονοι δουλέμποροι-διαμεσολαβητές, Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης, που είτε απαλλάσσονται από τις οικονομικές τους υποχρεώσεις, είτε βγάζουν αρκετά κέρδη από την καλοστημένη αυτή κομπίνα.

Εθελοντισμός: το καταφύγιο της κρατικής ανεπάρκειας

Μια άλλη μορφή απλήρωτης εργασίας, περιζήτητης και περιβόητης, είναι ο εθελοντισμός. Στις μέρες μας ο εθελοντισμός καθιερώνεται ως ο θεσμός εκείνος που αναπληρώνει τα κενά που δημιουργεί η αδυναμία του κράτους ή αλλιώς ως μια ελάφρυνσή του από τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις του απέναντι στην κοινωνία.
Που όμως μπαίνει το όριο προσφοράς του ελεύθερου μας χρόνου με αυτό της ζήτησης και που ξεκινάει η εκμετάλλευση της άμισθης εργασίας;

Κι εκεί που θα περίμενε κανείς πως η εθελοντική εργασία είναι μία μορφή ακτιβισμού που εξαρτάται από τη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου πλέον συμβαίνει κάτι διαφορετικό καθώς μπαίνει ως «προαπαιτούμενο» της εργασιακής εμπειρίας. Εν ολίγοις υποχρεούσαι να δουλέψεις εθελοντικά προκειμένου να αποκτήσεις είτε εμπειρία είτε ξεχωριστά προσόντα είτε μόρια.

Τι σχέση έχουν όλα αυτά στην μικρή μας πόλη;

Οι δήμοι και αυτοί με τη σειρά τους δεν είναι άμοιροι ευθυνών για την προώθηση των παραπάνω πρακτικών. Ακόμα και αν φραστικά με δηλώσεις και συνεντεύξεις τύπου ένα κομμάτι αυτών μαζί και η νέα δημοτική αρχή της πόλης μας (βλ. συνέντευξη τύπου δέκα δημάρχων, Καισαριανή,18 Νοεμβρίου 2014) εναντιώνονται στις παραπάνω λογικές, στην πράξη όμως τις εφαρμόζουν.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα παρακολουθούμε να εξελίσσονται το τελευταίο διάστημα στην περιοχή μας. Κατ’ αρχάς η πρόταση από πλευράς δημάρχου για στελέχωση των δημοτικών παιδικών σταθμών με εθελοντές-πρόθυμους, άνεργους προφανώς παιδαγωγούς, επισφραγίζει την τάση αυτή. Αντίστοιχες πρωτοβουλίες είναι η έναρξη Κοινωνικού Φροντιστηρίου πλαισιωμένου με εθελοντές αδιόριστους εκπαιδευτικούς, καθώς και μια σειρά παρόμοιες κινήσεις κοινωνικής προσφοράς με ειδικούς, εθελοντές πάλι, όπως τα μαθήματα Ελληνικών στο Πνευματικό μας Κέντρο.

Και σα να μην έφτανε ο «εθελοντισμός» ανακοινώθηκαν στις αρχές του προηγούμενου μήνα και οι προσλήψεις στον Δήμο μας μέσω του προγράμματος κοινωφελούς χαρακτήρα για το 2014-2015. Θ’ ανοίξουν λοιπόν με το νέο έτος 106 θέσεις πεντάμηνης εργασίας σε υπηρεσίες του δήμου που θα λειτουργήσουν ως ένα πρόχειρο βραχύβιο μπάλωμα για την στελέχωση αυτών. Επισφαλώς εργαζόμενοι με μειωμένα προνόμια θα λειτουργήσουν αποσυμπιεστικά και ύστερα σειρά έχουν οι επόμενοι…

Παράλληλα, το σωματείο εργαζομένων του δήμου Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας έχει πάρει ξεκάθαρη θέση εναντίον των παραπάνω προγραμμάτων που έρχονται να καλύψουν με αυτό τον τρόπο τις χιλιάδες απολύσεις εργαζομένων στους δήμους, οι οποίες έχουν δρομολογηθεί. Θέτοντας προ των ευθυνών τους τη δημοτική αρχή της πόλης μας αλλά και τις υπόλοιπες δημοτικές αρχές που εναρμονίζονται με την ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας) ανοίγοντας το δρόμο για τις ελαστικές-επισφαλείς σχέσεις εργασίας, ζητά την άμεση ματαίωση των προγραμμάτων.

Και λίγο πριν κλείσει το φύλλο αυτό, νέα χαμπέρια μάς ήρθαν από το χώρο του ΟΑΕΔ και όχι απαραίτητα καλά για όλους με μια πιο προσεκτική ματιά. «Νέα 12μηνα προγράμματα για 7.000 πτυχιούχους ανέργους» έσπευσαν να ενημερώσουν τον κόσμο τα τοπικά, και όχι μόνο, μέσα ενημέρωσης. Βέβαια στη βιασύνη τους για άμεση ενημέρωση, και όχι για να χρυσώσουν το χάπι ‒θέλω να πιστεύω‒, παρέλειψαν να συμπεριλάβουν το ποσό της αμοιβής των τόσο «ωφελούμενων» που ανέρχεται στα 3.120 ευρώ για 1.040 ώρες κατάρτισης και απασχόλησης σε ιδιωτικές επιχειρήσεις μέσα σε διάστημα ενός έτους. Τα συμπεράσματα δικά σας…

Από τα όρια λοιπόν της μικρής μας πόλης μέχρι το Βέλγιο των αδερφών Νταρντέν και από την καθημερινή πραγματικότητα μέχρι τα σενάρια κινηματογραφικών παραγωγών, όπως αυτό που αναλύεται παρακάτω, το ζήτημα της εργασιακής εκμετάλλευσης και αλλοτρίωσης είναι μόνιμα παρόν και επίκαιρο. Εμείς τι κάνουμε γι’ αυτό;

ε. & μγδ

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο φύλλο 10 της εφημερίδας “Το Χαμπέρι”, Δεκέμβρης 2014

Ο φυλακισμένος αναρχικός ληστής τράπεζας Νίκος Ρωμανός, αφού έκανε χρήση του δικαιώματος που του παρέχει η αστική δικαιοσύνη να συμμετέχει στις πανελλήνιες εξετάσεις, κατάφερε να επιτύχει εισαγωγή σε σχολή ανώτατης εκπαίδευσης.

Η ξεκάθαρα πολιτική στάση του όμως απέναντι στους κρατικούς θεσμούς, όπως η άρνησή του να λάβει συγχαρητήρια και χρηματικό έπαθλο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά και οι δηλώσεις του για υποστήριξη του αναρχικού κινήματος, οδήγησαν το κράτος σε τακτικισμούς. Κάνοντας χρήση του φρεσκοψηφισθέντος νομοσχεδίου για τις φυλακές τύπου Γ, αλλά και με ένα νομικίστικο τρικ, ο Νίκος Ρωμανός βρέθηκε υπόδικος και κατηγορούμενος για τρομοκρατία, μια κατηγορία από την οποία είχε ήδη απαλλαγεί (βλ. εισήγηση εισαγγελέα Πεπονή). Η ελληνική αστική δημοκρατία τού απαγόρεψε με αυτό το πρόσχημα, το δικαίωμα σε εκπαιδευτικές άδειες ώστε να μπορεί να παρακολουθήσει τη σχολή του. Επί της ουσίας, το κράτος επέλεγε να αφανίσει από το πρόσωπο της γης έναν κοινωνικό αγωνιστή.

Ο Ν. Ρωμανός διεκδίκησε το δικαίωμά του στις άδειες, παρομοιάζοντάς τες με μια ανάσα ελευθερίας. Ο μόνος τρόπος πίεσης προς το κράτος, το τελευταίο του όπλο, ήταν το ίδιο του το κορμί. Από τις 10/11 μέχρι τις 10/12 βάζοντας οδόφραγμα το σώμα του, έκανε μια σκληρή απεργία πείνας η οποία την τελευταία μέρα κλιμακώθηκε και σε απεργία δίψας. Πίσω από αυτό το οδόφραγμα στάθηκε δυναμικά αλληλέγγυος κόσμος από όλο το φάσμα του αγώνα. Το μεγαλειώδες κίνημα αλληλεγγύης για το Νίκο, προχώρησε σε καταλήψεις σε σχολές, εργατικά κέντρα, δημαρχεία, αλλά και σε διαδηλώσεις δεκάδων χιλιάδων ατόμων. Το κράτος απάντησε αρχικά με αχαλίνωτη καταστολή, προχωρώντας μάλιστα σε 25 συλλήψεις. Μάταια όμως. Στο πρόσωπο του Νίκου, είδαμε όλοι μας τον αγώνα ενάντια σε ένα κράτος που καταχράται την εξουσία του, προκειμένου να εξυπηρετήσει τους πολιτικούς του σκοπούς, την προστασία των νταβατζήδων του κεφαλαίου, από τις επιθετικές εκφράσεις τής όλο και πιο εξαθλιωμένης κοινωνίας.

Στην πόλη μας, αναρχικοί και αναρχικές κυρίως από τα βόρεια προάστια της Αθήνας, προχώρησαν σε κατάληψη του Δημαρχείου. Το κατειλημμένο Δημαρχείο μετατράπηκε σε κέντρο αγώνα και αντιπληροφόρησης, όπου με ανοιχτές πλέον συνελεύσεις και διαδικασίες πραγματοποιήθηκαν ποικίλες δράσεις αλληλεγγύης για το Νίκο Ρωμανό. Σημαντικότερη ίσως, η μαχητική πορεία 200 ατόμων που διέσχισε τη Δεκελείας διαρρηγνύοντας την κανονικότητα και την απάθεια.

Στις 10/12 και ύστερα από 31 μέρες αγώνα, ο Νίκος κέρδισε. Κάτω από την πολιτική πίεση της απεργίας πείνας και με τον κόσμο της αλληλεγγύης να δυναμώνει μέρα με τη μέρα, το κράτος υποχρεώθηκε σε μια φωτογραφική τροπολογία ημίμετρο ώστε να ικανοποιήσει άμεσα το αίτημα του αγωνιστή απεργού πείνας για εκπαιδευτικές άδειες. Παρά τις προκλητικές δηλώσεις του Υπουργού Δικαιοσύνης που φανέρωναν αναλγησία απέναντι στο κίνημα αλληλεγγύης, το κράτος αναδιπλώθηκε. Και παρά τα παρελκόμενα που σέρνει μαζί της η νομοθεσία «βραχιολάκι», η νίκη του Νίκου ήταν νίκη όλων μας.

Ε.Ο.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο φύλλο 10 της εφημερίδας “Το Χαμπέρι”, Δεκέμβρης 2014

Πρώτα η καλή είδηση. Μετά από 31 μέρες απεργίας πείνας, ο Νίκος Ρωμανός κέρδισε το αυτονόητο (ναι, και τα αυτονόητα μόνο με αγώνα διεκδικούνται…): να σπουδάσει, παίρνοντας τις άδειες που προβλέπονται για κρατούμενους που εισάγονται στα ΤΕΙ και ΑΕΙ. Μια νίκη σε έναν αγώνα που δείχνει τον δρόμο της νίκης (θυμίζοντας και την απεργία πείνας των Σύριων προσφύγων που δεν τους στήριξε ένα τέτοιο δυνατό κίνημα), ο οποίος απαιτεί αποφασιστικότητα και συνέπεια λόγου και πράξης, σαν αυτή που έδειξε ο αναρχικός αγωνιστής κατά του συστήματος Νίκος Ρωμανός. Και με ένα κίνημα αλληλεγγύης που η καρδιά του ήταν ένας εξίσου αποφασιστικός και συνεπής αναρχικός/αντιεξουσιαστικός χώρος. Με μια θύελλα καταλήψεων, συγκρουσιακών διαδηλώσεων, δυναμικών επιθέσεων, εκατοντάδων πανό και κειμένων, βουλή και κυβέρνηση αναγκάστηκαν να ψηφίσουν ομόφωνα (sic!) τη σχετική τροπολογία που δίνει στον Νίκο (και σε κάθε επόμενο κρατούμενο) μια ανάσα ελευθερίας. Μέρος στον αγώνα πήρε και η γειτονιά μας: πρώτα από όλα με την κατάληψη του δημαρχείου αλλά και με τις σχετικές παρεμβάσεις της Στρούγκας (πανό, μοίρασμα κειμένου).

Μακάρι να είχαμε μόνο τέτοια χαμπέρια, δυστυχώς όμως ασχολούμαστε αναγκαστικά και πάλι μ’ ένα σωρό δυσάρεστα. Τα –και λόγω των κλιματικών αλλαγών– όλο και πιο έντονα καιρικά φαινόμενα πλημμύρισαν την μισή Ελλάδα και την Αγ. Μαρίνα στην περιοχή μας. Δεν είναι η πρώτη φορά, και όπως και τις προηγούμενες, δήμος και περιφέρεια μόνο θερμά λόγια και όχι έργα έχουν γι’ αυτούς που έχασαν και τα λίγα που είχαν. Το σχετικό ρεπορτάζ μας δημοσιεύεται στο πρωτοσέλιδο. Εδώ βρίσκεται και η απάντηση μας στα σχέδια του δήμου να καταστρέψει έναν από τους ελάχιστους ελεύθερους χώρους στη περιοχή, την αγαπημένη μας Στρούγκα, η οποία όχι μόνο εκδίδει την εφημερίδα που κρατάτε στα χέρια σας, αλλά προσπαθεί να παρέμβει σε πολλά ζητήματα, πάντα από τη σκοπιά των καταπιεσμένων. Αυτό μάλλον ενοχλεί όχι μόνο τους κάθε είδους δεξιούς, αλλά και μια αριστερή δημοτική αρχή που την θέλει πιο ενσωματωμένη και στα μέτρα της.

Το θέμα των ελεύθερων χώρων με μια πιο γενική ματιά το προσεγγίζουμε σε άλλο ρεπορτάζ στην τέταρτη σελίδα. Κι εδώ τα νέα δεν είναι τόσο καλά, όπως και με το θέμα της εργασιακής ελευθερίας και του «εθελοντισμού», που θα το βρείτε εκτάκτως στη σελίδα 2 αυτού του Χαμπεριού, που κατά τα άλλα, για να κλείσουμε με κάτι ευχάριστο, με αυτή την έκδοση γιορτάζει το δέκατο φύλλο του. Νομίζουμε ότι πλέον το γνωρίζετε, ελπίζουμε ότι στην πλειοψηφία σας το αγαπάτε και περιμένουμε να παρέμβετε στέλνοντας μας τα δικά σας χαμπέρια και σχόλια πάνω σε αυτά που συμβαίνουν στην γειτονιά μας…

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο φύλλο 10 της εφημερίδας “Το Χαμπέρι”, Δεκέμβρης 2014

ΠΟΤΕ ΘΑ ΞΕΧΕΙΛΙΣΕΙ ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ;

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές (Πέμπτη 11/12) το μετεωρολογικό δελτίο προβλέπει μια ακόμα καταιγίδα, έτοιμη να χτυπήσει τις ήδη πληγείσες περιοχές από την προηγούμενη μπόρα της 24/10, όταν για πολλοστή φορά οι γειτονιές και οι δρόμοι της Δυτικής Αττικής και του Πειραιά βρέθηκαν στη δίνη της υδάτινης πολιορκίας.

Οι εικόνες είναι γνώριμες εδώ και πολλά χρόνια. Δρόμοι να μετατρέπονται μέσα σε λίγα λεπτά σε χείμαρρους, αυτοκίνητα, αυλές σπιτιών, καταστήματα και υπόγεια διαμερίσματα να πλημμυρίζουν από τον ορμητικό όγκο των νερών που δεν βρίσκουν δίοδο διαφυγής. Οι ιθύνοντες θα μιλήσουν πάλι για την άναρχη δόμηση, τα μπαζωμένα ρέματα, τα βουλωμένα φρεάτια και θα χτυπήσουν στοργικά τον ώμο των πλημμυροπαθών, καταλογίζοντας πολιτικές ευθύνες όχι φυσικά στους ίδιους αλλά… στα ακραία φυσικά φαινόμενα και την ανείπωτη θεομηνία κι έπειτα θα αποσυρθούν δίνοντας εκ νέου ανέξοδες υποσχέσεις για αντιπλημμυρικά έργα και ούτω καθεξής.

Το πρωί της ίδιας μέρας επισκεφθήκαμε τη γειτονιά της Αγίας Μαρίνας, στο βόρειο τμήμα της Νέας Φιλαδέλφειας, που βρίσκεται διαχρονικά ανάμεσα στις πληγείσες περιοχές και συναντήσαμε τους κατοίκους που ήδη είχαν ξεκινήσει να προετοιμάζουν ενέργειες οχυρωματικής προφύλαξης από την επερχόμενη μπόρα. Γνωρίζουν άλλωστε πολύ καλά και οι ίδιοι πως δεν έχουν άλλη επιλογή παρά μόνο να βασιστούν στους εαυτούς τους και στις δικές τους δυνάμεις. Μιλήσαμε μαζί τους και διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι ότι από την προηγούμενη καταστροφική επέλαση της βροχής (από το 2009 ακόμα) τίποτα δεν έχει αλλάξει και το μόνο που έχουν να περιμένουν από το κράτος είναι η εκπόνηση μιας ακόμα μελέτης από την πλευρά του Δήμου που θα κατατεθεί στην Περιφέρεια για έγκριση και χρηματοδότηση. Το πρόβλημα φυσικά δεν είναι η έλλειψη μελέτης, καθώς από το 2010 η μελέτη του Αναπτυξιακού Συνδέσμου Δυτικής Αττικής έχει εντοπίσει το σημείο παρέμβασης, αλλά η έλλειψη πολιτικής βούλησης για την κατασκευή έργων που να καλύπτουν τις κοινωνικές ανάγκες. Γι’ αυτό και η νέα υποτακτική στα καπιταλιστικά συμφέροντα διοίκηση της Περιφέρειας δεν… πρόλαβε να συντάξει νέο προϋπολογισμό, αλλά αποδέχτηκε αυτόν της προηγούμενης διοίκησης Σγουρού, στον οποίο οι δαπάνες για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών παραμένουν μηδαμινές, την ώρα που οι επιχορηγήσεις των εκατομμυρίων πέφτουν πραγματικά σαν βροχή για τις μπίζνες των κυρίων Μελισσανίδη και Αλαφούζου και φτάνουν τα 27 εκατομμύρια ευρώ. Οι συνειρμοί είναι αναπόφευκτοι, όχι μόνο για εμάς, αλλά και για τους ίδιους τους κατοίκους: «Δεν μπορώ να βλέπω να δίνονται 20 εκατομμύρια για το γήπεδο της ΑΕΚ και εμείς εδώ να πνιγόμαστε» ακούστηκε να λέει ένας από τους κατοίκους της περιοχής στη συνάντηση που είχαν με το δήμαρχο, δύο μέρες μετά τις καταστροφικές πλημμύρες.

Είναι όμως σίγουρο πως αν συνεχίζουμε να στεκόμαστε ως θεατές στο ίδιο έργο και δεν μετατραπεί η απόγνωση και η οργή σε ποτάμι διεκδίκησης και μαχητικής αντίστασης, οι φωτογραφίες του 2009, του 2014 θα είναι ίδιες και τα επόμενα χρόνια. Από την πλευρά μας θα παρακολουθούμε το θέμα και θα επανέλθουμε.

Χ.Π.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο φύλλο 10 της εφημερίδας “Το Χαμπέρι”, Δεκέμβρης 2014

Δημόσιοι χώροι υπάρχουν παντού. Οι περισσότεροι έχουν την δυνατότητα να λειτουργούν ως ελεύθεροι χώροι, όμως ελάχιστοι είναι τέτοιοι από την φύση τους (το Άλσος είναι ένας απ’ τους λίγους). Γενικά κάθε δημόσιος χώρος, όπως κάθε χώρος, βάζει με τον σχεδιασμό του κάποιες προδιαγραφές και κάποια όρια στη χρήση του. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τα δημόσια κτίρια: Μια πλατεία με παγκάκια και πέτρινα τραπέζια προσκαλεί τις παρέες των ανθρώπων να καθίσουν, να παίξουν τάβλι, να φάνε, να συζητήσουν, ενώ επιτρέπει και στον άστεγο να την κάνει «σπίτι» του. Αντίθετα, ένα συντριβάνι –που συχνά είναι εκτός λειτουργίας– εμποδίζει τη χρήση του δημόσιου, κατά τ’ άλλα, χώρου για μια συγκέντρωση, μια συνέλευση, για τόπο μαζικής διαμαρτυρίας.

Ένας δημόσιος χώρος ανήκει σε όλους τους ανθρώπους που ζουν, εργάζονται ή έχουν κάποια άλλη σχέση με την περιοχή που βρίσκεται. Γίνεται ελεύθερος χώρος όταν μία μερίδα αυτών των ανθρώπων τον χρησιμοποιεί για κάποιες δραστηριότητες –στις οποίες συμπεριλαβάνεται και η απλή παρουσία στον χώρο–, διευρύνοντας τις χρήσεις του, χωρίς να αποκλείουν τους άλλους απ’το να συμμετέχουν.

Ένας ιδιωτικός χώρος δεν μπορεί να είναι ελεύθερος, επειδή ανήκει σε κάποιον ή κάποιους, αλλά όχι σε όλους. Μπορεί να γίνει δημόσιος (να ανήκει σε όλους) είτε αν τον χαρίσει ο ιδιοκτήτης, είτε αν του τον πάρουν (με την βία)• ως τέτοιος πλέον μπορεί να γίνει και ελεύθερος. Έτσι όπως έγινε με την Στρούγκα, που αποδεικνύει κοντά έξι χρόνια τώρα με την πλούσια συλλογική δράση της τι μπορεί να σημαίνει ελεύθερος χώρος.

Η γειτονιά μας αλλάζει προς το χειρότερο με σταθερό βηματισμό τα τελευταία χρόνια, σε ό,τι αφορά τον δημόσιο χώρο και τις χρήσεις του. Τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (καφετέριες, ταβέρνες, μπαρ κλπ.) μετατρέπουν τους δημόσιους χώρους της πόλης σε προέκτασή τους, επιβάλλοντας αντίτιμο στη χρήση τους από τους πολίτες, με τις ευλογίες του δήμου. Πολλοί πολίτες, βεβαίως, λειτουργώντας πρωτίστως ως καταναλωτές και ασπαζόμενοι τα κυρίαρχα πρότυπα της διασκέδασης, φαίνεται να συναινούν κι αυτό οδηγεί σε περαιτέρω κάλυψη των δημόσιων χώρων από τραπεζοκαθίσματα. Το κέντρο της πόλης αλλοιώνεται ταχύτατα, με τον κεντρικό πεζόδρομο της Σάρδεων να έχει παραδοθεί στους επιχειρηματίες της διασκέδασης σχεδόν ολοκληρωτικά• ό,τι έχει διασωθεί οφείλεται στις ενέργειες των περιοίκων και όχι σ’ αυτές του δήμου. Οι αλλαγές στις χρήσεις γης, που θεσπίστηκαν το καλοκαίρι με τον νόμο για την πολεοδομική και χωροταξική μεταρρύθμιση, ανοίγουν κι άλλο την όρεξη των επίδοξων επιχειρηματιών και διαλύουν το υπάρχον πλέγμα προστασίας του προσφυγικού συνοικισμού και τον χαρακτήρα της Νέας Φιλαδέλφειας ως περιοχής κατοικίας.

Στην συζήτηση για τα δημοτικά τέλη στο δημοτικό συμβούλιο της 25ης Νοέμβρη, μάθαμε πως από το μνημονιακό 2010 και μετά, τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος στην πόλη μας έχουν αυξηθεί κατά 46,5% και σήμερα είναι 435. Κι ενώ «η συζήτηση κινήθηκε σε υψηλούς τόνους», με την αντιπολίτευση να καταδικάζει την αύξηση των τελών κατάληψης πεζοδρομίου στο κέντρο της πόλης που πρότεινε η δημοτική πλειοψηφία και τον δήμαρχο να λέει, μεταξύ άλλων, «και λίγα τους έριξα», κανείς δεν ασχολήθηκε με το γεγονός ότι, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, θα εισπραχθούν από αυτά τα τέλη μόλις 67.900 ευρώ με τις νέες τιμές, το 0,58% των συνολικών προβλεπόμενων εσόδων του δήμου για το 2015 δηλαδή. Είναι ν’ απορεί κανείς γιατί κονταροχτυπιούνταν με τόσο πάθος μέσα στη νύχτα ο δήμαρχος με τον άνθρωπο με την κίτρινη γραβάτα και τ’ άλλα παιδιά. Θα μπορούσαν να έχουν πάρει παράδειγμα απ’ τον Σταύρο Κόντο και τη θαρραλέα απόφασή του για την Πρωτομαγιά, και να σταματούσαν να νοικιάζουν πεζοδρόμια και πεζοδρόμους. Αλλά, βέβαια, όλοι είδαμε με τι θάρρος εφάρμοσε η προπροηγούμενη δημοτική αρχή εκείνη την απόφασή της…

Ας σοβαρευτούμε, όμως: Αφού το οικονομικό όφελος για τον δήμο από την παράδοση των πεζοδρόμων και πεζοδρομίων στα ιδιωτικά τραπεζοκαθίσματα αγγίζει το μηδέν, θα πρέπει να σκεφτούμε ποιο είναι το κοινωνικό όφελος της σχεδόν τζάμπα παραχώρησης των δημόσιων χώρων για εμπορική εκμετάλλευση σε επιχειρήσεις-εργασιακά κάτεργα, χωρίς ουσιώδη παραγωγική δραστηριότητα (για τις εργασιακές συνθήκες στα μαγαζιά της διασκέδασης, το ρεπορτάζ του Χαμπεριού απ’ τον Μάη του 2013 είναι ακόμη επίκαιρο). Η «ανάπτυξη» της πόλης αφαιρεί απ’ τη ζωή μας περισσότερα απ’ όσα μας δίνει. Όπως πάντα, είναι στα χέρια των κατοίκων να υπερασπίσουμε τους δημόσιους χώρους από την ασύδοτη ιδιωτική εκμετάλλευση με τις ευλογίες του δήμου. Κι ακόμη, αφού τους διασώσουμε, να τους μετατρέψουμε σε χώρους ελευθερίας. Για να συμβεί, όμως, κάτι τέτοιο, πρέπει να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας και να ενεργήσουμε για τα πραγματικά μας συμφέροντα, τώρα.

ο π. κι η αδέσποτη γάτα

Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο “Χαμπέρι” αρ. 10, Δεκέμβρης 2014

Πώς φτιάχτηκε και πώς εγκαινιάστηκε το γήπεδο της ΑΕΚ

Η Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως (ΑΕΚ) ιδρύθηκε τον Μάη του 1924 στο κέντρο της Αθήνας από μια ομάδα αθλητικών παραγόντων της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι σκόπευαν να συνεχίσουν εδώ τις δραστηριότητες που είχαν υποχρεωθεί να εγκαταλείψουν μετά το τέλος του μικρασιατικού πολέμου. Βασικός στόχος τους ήταν να αξιοποιήσουν τους αθλητές που είχαν μείνει άστεγοι μετά τη βίαιη εκτόπισή τους προς την Ελλάδα.

Την εποχή εκείνη υπήρχαν λιγοστοί οργανωμένοι χώροι άθλησης. Ένας από τους στόχους του νεότευκτου σωματείου, σύμφωνα με το καταστατικό του, ήταν και η εξεύρεση «καταλλήλου γηπέδου (σ.σ. δηλαδή οικοπέδου) πρὸς ἐγκατάστασιν Γυμναστηρίου, ὅπου θὰ ἀσκοῦνται εἰς πάντα τὰ εἴδη καὶ συστήματα ἀθλήσεως καὶ γυμναστικῆς τὰ μέλη τοῦ Συλλόγου».

Από νωρίς, οι παράγοντες του σωματείου επιδίωξαν την εξασφάλιση ενός χώρου που θα μπορούσαν να στεγαστούν οι πρώτες δραστηριότητες, που ήταν ο στίβος, το μπάσκετ και το ποδόσφαιρο. Ωστόσο, οι πρώτες προπονήσεις της ποδοσφαιρικής ομάδας της ΑΕΚ έγιναν σε δημόσιο χώρο, στους στύλους του Ολυμπίου Διός.

Ο προσφυγικός χαρακτήρας της ομάδας δεν μπορούσε παρά να καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα εξασφάλιζε την έδρα της. Σύμφωνα με τον Πάνο Μακρίδη (Ἡ ἱστορία τῆς ΑΕΚ, Ἔκδοσις ἐφημερίδος «Ἀθλητικὴ Ἠχώ», Ἀθῆναι 1953, σελ. 28-30), «γύρω στὰ 1926 μὲ πρωτοβουλία τοῦ κ. Ι. Χρυσάφη ποὺ ἦταν σύμβουλος τῆς ΑΕΚ καὶ μέλος τῆς “Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς Στεγάσεως Προσφύγων” ἔγιναν ἐνέργειες στὸ Ὑπουργεῖο Προνοίας καὶ παραχωρήθηκε στὴν Κεντρικὴ Ἐπιτροπὴ Στεγάσεως ἕνας δενδροφυτευμένος καὶ ἀνώμαλος χῶρος στὴν Φιλαδέλφεια. Ἡ Ἐπιτροπὴ χαρακτήρισε τὸν χῶρο σὰν γυμναστήριο – μελλοντικὸ βέβαια – γιὰ τὰ παιδιὰ τῶν προσφύγων. […] Τὸν καιρὸ ὅμως ἐκεῖνο ὁ συνοικισμὸς Ν. Φιλαδέλφειας προχωροῦσε καὶ ἦταν κίνδυνος ἂν δὲν μετατρέπονταν ὁ χῶρος σὲ πραγματικὸ γυμναστήριο νὰ καταληφθῆ ἀπὸ τοὺς οἰκιστᾶς. Οἱ Ἀεκτζῆδες φίλαθλοι καὶ ποδοσφαιρισταὶ ἐμπρὸς στὸν κίνδυνο πῆραν μία πραγματικὰ ἱστορικὴ ἀπόφασι. Μαζεύθηκαν ἕνα βράδυ, καμμιὰ ἑκατοσταριά, μὲ τσεκούρια, φτιάρια, μαχαίρια καὶ ξύλα καὶ δουλεύοντας ἀδιάκοπα κάτω ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ φεγγαριοῦ ὡς τὸ πρωί, ξερρίζωσαν ὅλα τὰ δένδρα. […] Ὕστερα, μὲ ἐθελοντικὴ κυρίως ἐργασία βάλθηκαν νὰ δώσουν στὸ χῶρο κάποια μορφὴ γηπέδου. Χρησιμοποιώντας τὴν πέτρα ποὺ περίσσευε ἀπὸ τὰ ὑλικὰ τῶν ἐργολάβων ποὺ ἔκτιζαν τὰ προσφυγικὰ σπίτια, ὕψωσαν μία πρόχειρη μάνδρα. […] Ἔτσι, μὲ τὸ τίποτε, ὅπως στὰ παραμύθια, ἐκεῖ ποὺ ἄλλοτε βρισκόταν ἕνα ἀνώμαλο κατάφυτο ὕψωμα ξεπρόβαλε “ὡς διὰ μαγείας” ἕνα τεράστιο γήπεδο».

Σύμφωνα με άλλες πηγές, η παραχώρηση της έκτασης του Ποδονίφτη στην ΑΕΚ έγινε τυπικά το 1929, κατόπιν προσωπικής παρέμβασης του δημοσιογράφου της Κωνσταντινούπολης και πρώτου προέδρου του σωματείου Κωνσταντίνου Σπανούδη στον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο. Πάντως ο Σπανούδης, που το 1932 άφησε την προεδρία της ΑΕΚ για να γίνει βουλευτής του Κόμματος των Φιλελευθέρων, είναι εκείνος που πιστώνεται ως πρόεδρος του σωματείου με τα επίσημα εγκαίνια του νέου γηπέδου, στις 2 Νοεμβρίου 1930. Ο λόγος του, μάλιστα, σύμφωνα με το Ελεύθερον Βήμα της επόμενης ημέρας, ήταν «πολὺ μακρὺς καὶ πολὺ φιλοπόλεμος».

Το γεγονός των εγκαινίων δεν πέρασε απαρατήρητο από τον τύπο. Βρισκόμαστε στην καρδιά της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 1929, ενώ στην Ελλάδα οι πληγές του μικρασιατικού δεν έχουν ακόμη κλείσει και οι πολιτικές αντιπαραθέσεις καλά κρατούν. Ο ποδοσφαιρικός κόσμος είναι χωρισμένος σε δυο στρατόπεδα. Όπως γράφει η Βραδυνή, προαναγγέλλοντας τα εγκαίνια του γηπέδου στον Ποδονίφτη, «[τ]ὸ μικρόβιον τῆς πολιτικῆς δὲν ἦτο δυνατὸν νὰ μὴ προσβάλη καὶ τοὺς διοικοῦντας τὰ διάφορα ποδοσφαιρικὰ σωματεῖα. Ἔτσι μίαν ὡραίαν πρωΐαν ὁ ποδοσφαιρικὸς κόσμος καὶ μαζὺ τοῦ ὁ φίλαθλος βρέθηκε χωρισμένος εἰς κόμματα… ποδοσφαιρικὰ καὶ ἐξηναγκάζετο εἰς ἕνα θανάσιμον ἀλλοεξοντωτικὸν πόλεμον. Καὶ σήμερον αἱ Ἀθῆναι καὶ ὁ Πειραιᾶς εὑρίσκονται χωρισμένοι εἰς δύο μεγάλα ποδοσφαιρικὰ κόμματα. Τοῦ Ὀλυμπιακοῦ-Α.Ε.Κ. καὶ τοῦ Παναθηναϊκοῦ-μικρῶν Σωματείων Πειραιῶς καὶ Ἀθηνῶν. Κόμματα τῶν ὁποίων ὁ συναγωνισμὸς ἔφθασεν εἰς τὸ ἀπροχώρητον». Και αφού ο συντάκτης εκφράζει την λύπη του που το φίλαθλο κοινό παρακολουθεί μόνο τους αγώνες της ομάδας που υποστηρίζει, καταλήγει: «[Η] πολιτικὴ τῶν παραγόντων ἄλλα ζητεῖ. Τὴν οἰκονομικὴν ἐξάντλησιν μίας τῶν δύο παρατάξεων. Καὶ αὐτὴ δὲν ἐπιτυγχάνεται μὲ τὴν αὐθόρμητον ἐκδήλωσιν τῶν φιλάθλων μαζῶν πρός κάθε ἐξαιρετικὸν ἀγωνιστικὸν ποδοσφαιρικὸν γεγονὸς πότε τῆς μίας καὶ πότε τῆς ἑτέρας τῶν παρατάξεων».

Όπως γίνεται αντιληπτό, αν και το ποδόσφαιρο ήταν τότε νεαρό και ερασιτεχνικό, το ζήτημα των εσόδων των σωματείων βρισκόταν ήδη στο προσκήνιο. Η Εσπερινή γράφει την επομένη των εγκαινίων: «Ἤδη διὰ τῆς ἱδρύσεως καὶ ἑτέρου ἀκόμη γηπέδου τὰ εἰσιτήρια τῶν γηπέδων πρέπει νὰ μειωθοῦν διὰ νὰ δύνανται νὰ παρακολουθοῦν τοὺς ἀγώνας κάθε τάξεως φίλαθλοι. Ἡ Ἕνωσις λοιπὸν Κων/πόλεως πρέπει νὰ συντελέση πρὸς τοῦτο δίδουσα πρώτη τὸ παράδειγμα καὶ καθορίζουσα τιμᾶς λαϊκᾶς εἰς τὸ γήπεδόν της. Ἐπ’ οὐδενὶ δὲ λόγω νὰ ἰσχυρισθῆ ὅτι ἔχει καταβάλει ἔξοδα δι’ αὐτό, διότι καὶ ὁ Παναθηναϊκὸς δὲν ἔχει ἐξοδεύσει ὀλιγώτερα διὰ τὸ γήπεδόν του. Τότε μόνον ἡ Ἕνωσις θὰ ἐκτελέση καθ’ ὅλα τὸν καθαυτὸ ἀθλητικόν της προορισμόν. Τὰ γήπεδα πρέπει νὰ ἔχουν λαϊκᾶς τιμᾶς διὰ νὰ εἰσέρχωνται καὶ προπονοῦνται, γυμνάζονται καὶ παρακολουθοῦν ἀγώνας κάθε τάξεως νέοι καὶ νὰ μὴ ἀποτελοῦν τοῦ λοιποῦ μέσα χρηματισμοῦ τῶν κατόχων τῶν συλλόγων».

Πάντως, αρκετές χιλιάδες φίλαθλοι έφτασαν ως στον Ποδονίφτη για να δουν όρθιοι τον φιλικό αγώνα ΑΕΚ-Ολυμπιακού, εκείνο το κυριακάτικο απόγευμα. Πρόκειται για πρωτόγνωρο γεγονός για τον νεαρό προσφυγικό συνοικισμό, όπως γράφει και το Ελεύθερον Βήμα την επομένη: «Οἱ κάτοικοι τοῦ Ποδονίφτη δὲν φαίνεται νὰ ἐκατάλαβαν χθὲς μεγάλα πράγματα, καὶ ἴσως νὰ μὴ μπορέσουν ἀκόμη νὰ ἐξηγήσουν τί εἶνε ἐκεῖνο ποὺ ἔκαμε τόσους ἀνθρώπους, τόσες κυρίες καὶ δεσποινίδες, νὰ ἐκκινήσουν ἀπὸ τὰς Ἀθήνας καὶ τὸν Πειραιὰ καὶ νὰ ἐπισκεφθοῦν τὸν συνοικισμὸν τῶν. Καὶ δὲν ἐκατάλαβαν, διότι ἡ τελετὴ τῶν ἐγκαινίων τοῦ γηπέδου τῆς “Ἐνώσεως” ἔδιδε οἰκογενειακὸν χαρακτήρα εἰς τὴν συνάντησιν “Ὀλυμπιακοὺ”-“Ἐνώσεως”. Ἀλλὰ δὲν θὰ ἀργήσουν νὰ καταλάβουν, καὶ ὅταν καταλάβουν, δὲν θὰ ἀργήσουν νὰ χρωματισθοῦν… Ἤδη οἱ ταράτσες τῶν πλησιεστέρων σπιτιῶν ἤσαν γαρνιρισμένες μὲ περιέργους ποὺ φαίνονταν νὰ μελετοῦν περὶ τίνος ἀκριβῶς πρόκειται. Αὔριον ἡ περιέργεια θὰ μεταβληθῆ εἰς ἐνδιαφέρον καὶ τὸ ἐνδιαφέρον, ὅσον ὁ “προσβληθείς” ἐξελίσσεται, θὰ ἀνέρχεται τὰ σκαλοπάτια ἕως ὅτου φθάση εἰς τὴν κορυφὴν –βλέπε φανατισμόν, “ἔξω ρέφερη καὶ τὰ ρέστα”– καὶ τότε ὁ συνοικισμὸς θὰ ἀλλάξη ἀσφαλῶς ὄψιν…».

π.

Το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στο Χαμπέρι, φύλλο 2, Ιούλης 2013, σελ. 2, στην στήλη “Στιγμές από την ιστορία της Ν. Φιλαδέλφειας”