Το Χαμπέρι είναι μια εφημερίδα για τη Νέα Φιλαδέλφεια, αυτό όμως δε σημαίνει ότι δε στρέφουμε το βλέμμα και σε άλλες γειτονιές, όπου συλλογικότητες ανθρώπων ενεργούν για τη δημιουργία συνθηκών ανατροπής της κυρίαρχης κατάστασης, προκειμένου ν’ αντλήσουμε τα παραδείγματά μας.

Το Αιγάλεω, η παλιά εργατική γειτονιά που δομήθηκε αρχικά γύρω από το εργοστάσιο του Πυριτιδοποιείου, τα τελευταία χρόνια αλλάζει ριζικά. Η έλευση του μετρό το μεταμόρφωσε σε θύλακα εμπορικών δραστηριοτήτων, όπου συναντιούνται μεγάλα καταστήματα αλυσίδων λιανικής (IKEA, Media Markt κ.ά.) και καταστήματα εστίασης με πολλά τετραγωνικά τραπεζοκαθισμάτων. Η περιοχή ζει σήμερα ανάλογες προκλήσεις μ’ αυτές που ζούμε εδώ, στη Νέα Φιλαδέλφεια. Στο Αιγάλεω εδώ και χρόνια δραστηριοποιείται μια συλλογικότητα ανθρώπων γύρω από την κατάληψη «Σινιάλο». Μέσα απ’ αυτή ξεπήδησε το καλοκαίρι του 2014 η ομάδα Carex Flacca και το ομώνυμο έντυπο, που μέχρι σήμερα έχει κυκλοφορήσει τρία πολυσέλιδα τεύχη.

Τι σημαίνει Carex flacca; Πρόκειται για την επιστημονική ονομασία ενός είδους χορταριού – του ταπεινού εκείνου αυτοφυούς χορταριού που συναντάμε σε κάθε απρόσμενη γωνιά της μητρόπολης: στις ρωγμές του τσιμέντου, ανάμεσα στις πλάκες των πεζοδρομίων, στις στέγες των σπιτιών κι αλλού. Για τους κυρίαρχους, το χορτάρι αυτό είναι παράσιτο γιατί φυτρώνει εκεί που δεν το σπέρνουν, είναι όμως ανθεκτικό κι επιβιώνει κάτω από αντίξοες συνθήκες, ακόμη και σ’ εξαιρετικά άνυδρο περιβάλλον, όπως αυτό της βαλκανικής μητρόπολης της Αθήνας.

Το Carex Flacca δεν είναι απλώς άλλο ένα έντυπο δρόμου με αναφορές στο χώρο του ανταγωνιστικού κινήματος (υπάρχουν πολλά τέτοια: το μακρόβιο Στα Ίσια των Πατησίων, τα πιο πρόσφατα Ψιλά γράμματα της Νέας Σμύρνης κ.ά.)· δεν είναι μια τοπική εφημερίδα όπως το Χαμπέρι· δεν είναι ένα θεωρητικό έντυπο για την πόλη και την κατοικία, όπως το Κομπρεσέρ. Το Carex Flacca εγκαινιάζει ένα νέο είδος εντύπου, όπου η θεωρία κι η ανάλυση για τα ζητήματα του χώρου συναντιέται ομαλά με την πράξη σ’ ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό πλαίσιο, χωρίς να την επικαθορίζει, αλλά ούτε να την αφήνει να συμβαίνει δίχως παράλληλο στοχασμό.

Το Carex Flacca ξεχωρίζει διότι η αιτία της ύπαρξής του δεν είναι θεωρητική και η χρησιμότητα των άρθρων που δημοσιεύει δεν είναι ακαδημαϊκή. Όταν το ξεφυλλίσει κανείς καταλαβαίνει ότι η ομάδα που το συντάσσει χρειάστηκε κάποια στιγμή να εξηγήσει με συνεκτικό τρόπο τι ήταν αυτό που συνέβαινε στο Αιγάλεω και επηρέαζε τις ζωές όλων των κατοίκων του και το έντυπο είναι αποτέλεσμα μιας συνεχιζόμενης διαδικασίας κατανόησης αλλά και παρέμβασης στα κοινά. Πώς αλλιώς να επιτευχθεί αυτό, παρά με το ρίζωμα της ομάδας και του εντύπου στις γειτονιές; Η ομάδα Carex Flacca αντιλαμβάνεται την πόλη ως «προβολή της κοινωνίας πάνω στο έδαφος», ως «τον τόπο επιθυμίας και τον τόπο των επαναστάσεων», σύμφωνα με τα λόγια του Ανρί Λεφέβρ που η ίδια επικαλείται. Όπως διαβάζουμε σ’ ένα κείμενο του πρώτου τεύχους (καλοκαίρι 2014): «Διαβάζουμε το τοπίο με τους δικούς μας τρόπους. Δεν υπερασπιζόμαστε τη διατήρηση κάθε δημόσιου χώρου ως έχει. Υπερασπιζόμαστε τις δυνατότητες που ακόμη εμπεριέχει. Είναι ζήτημα ελέγχου της κοινωνικότητας, της φιλίας, του έρωτα, της σχέσης και της κατανομής της ενέργειάς τους σε προκαθορισμένες διόδους απόσβεσης και αποσυμπίεσης. Σε πεδία διαχωρισμένων δυνατοτήτων: θέατρο εδώ, μπάλα εκεί, πατίνι εδώ, καφέ εκεί, εξέγερση παντού».

Έτσι στα τρία μέχρι σήμερα τεύχη του βρίσκουμε μεταξύ άλλων πλούσια αιγαλιώτικη αρθρογραφία και όχι μόνο: κείμενα για το δημόσιο χώρο στην πόλη και την εμπορευματοποίηση, χαρτογραφικές αποτυπώσεις των σημερινών οικονομικών δραστηριοτήτων της περιοχής, μια ψυχογεωγραφική περιπλάνηση στην υποβαθμισμένη γειτονιά του Αγίου Σπυρίδωνα, κείμενα για τις διεκδικήσεις γύρω από το Μπαρουτάδικο και το Πατινάζ, αλλά και για τη Μύκονο και τις γειτονικές της Δήλο και Ρήνεια, για το στρατόπεδο συγκέντρωσης της Αμυγδαλέζας, για τους Ρομά του Χαλανδρίου, κείμενα για την ιστορία του αστεακού φαινομένου, για τον παραλογισμό της ταχύτητας στις μεταφορές που καταργεί την έννοια του ταξιδιώτη, για το Μπάουχαους, και βέβαια για τις επιπτώσεις του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας-Αττικής στη Νέα Φιλαδέλφεια…

Το Carex Flacca είναι μια ευτυχής έντυπη στιγμή που αποτυπώνει τη σοβαρή ενασχόληση των συντακτών του με τα ζητήματα του χώρου στο σημερινό Αιγάλεω, εκεί δηλαδή που κατοικούν και δραστηριοποιούνται πολιτικά. Ο πλούτος των ιδεών που καταγράφεται στις πεπερασμένες σελίδες του μας υποψιάζει για τις απεριόριστες γόνιμες ιδέες που θα τριγυρίζουν στα μυαλά και τα στόματα των συντακτών και συντακτριών του. Πρόσφατα, η ομάδα Carex Flacca άρχισε να διοργανώνει μικρές εκδηλώσεις, όπως κινηματογραφικές προβολές, σε διάσπαρτες –όχι κεντρικές– πλατείες της πόλης, προκειμένου να δημιουργήσει διαύλους επικοινωνίας με τους κατοίκους των πιο απομακρυσμένων γειτονιών του Αιγάλεω. Με αυτόν τον τρόπο πραγματοποιείται επίσης η διανομή του εντύπου με στοχευμένο τρόπο. Μέχρι στιγμής, τα αποτελέσματα είναι αρκετά ενθαρρυντικά.
Μήπως να εγκαταλείψουμε τη Νέα Φιλαδέλφεια και να μετακομίσουμε στα δυτικά προάστια, όπως εξάλλου μας παρακινούν ορισμένοι, εδώ κι ενάμιση περίπου χρόνο; Μάλλον όχι: αν κι ο πειρασμός είναι μεγάλος, η γνήσια ανάγνωση του Carex Flacca δε σε οδηγεί να εγκαταλείψεις μάχες, αλλά να εξοπλιστείς καλύτερα για να τις διεξάγεις. Σ’ αυτή την κατεύθυνση, η συνέχιση της έκδοσής του θα παραμείνει πολύτιμος αρωγός, αλλά και πηγή έμπνευσης· στο τρίτο τεύχος του, το Carex Flacca μάς υπενθυμίζει ένα διάλογο μεταξύ του βασιλιά Κρέοντα και του τραγικού Αίμονα, από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή:

ΚΡΕΟΝΤΑΣ: Η πόλη θα μου πει τι πρέπει να προστάζω;
ΑΙΜΟΝΑΣ: Βλέπεις πως τούτο το ‘πες σαν πολύ παιδί;
ΚΡΕΟΝΤΑΣ: Ποιος άλλος από μένα πρέπει την πόλη αυτή να κυβερνά;
ΑΙΜΟΝΑΣ: Μα δεν υπάρχει πόλη κτήμα να ‘ναι ενός ανθρώπου.
ΚΡΕΟΝΤΑΣ: Ώστε στον άρχοντά της δεν ανήκει η πόλη;
ΑΙΜΟΝΑΣ: Μιαν άδεια πόλη ωραία θα κυβερνούσες…

Το Carex Flacca διακινείται χέρι με χέρι, χωρίς αντίτιμο, με ελεύθερη οικονομική συνεισφορά και στη Νέα Φιλαδέλφεια μπορείτε να το βρείτε στην κατάληψη της Στρούγκας.

π.

Πρωτοδημοσιεύτηκε στο Χαμπέρι φ. 12, καλοκαίρι 2015